Światowy Dzień Zdrowia

7 kwiecień 2014

Choroby Wektorowe

Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest każdego roku 7 kwietnia, aby uczcić rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia w 1948 roku. Co roku jest wybierany temat przewodni z zakresu zdrowia publicznego, który w danym okresie wymaga szczególnej uwagi. Obchody Światowego Dnia Zdrowia stwarzają możliwość podjęcia wielu działań, których efektem jest poprawa stanu zdrowia ludzi.

Tematem przewodnim tegorocznych obchodów Światowego Dnia Zdrowia będą choroby przenoszone przez wektory.

Wektory to organizmy, które są przenosicielami patogenów lub pasożytów (np. komary, kleszcze, pluskwiaki, muchy tse-tse, moskity, meszki, ślimaki). Poprzez wędrówkę    i kontakt z otoczeniem przenoszą groźne drobnoustroje na inne organizmy, często na ludzi.  W ten sposób mogą wywołać choroby, które zagrażają życiu lub zdrowiu człowieka. Przykładem wciąż groźnej choroby pasożytniczej jest malaria, która w 2010 roku pochłonęła 660 000 ofiar, natomiast w ostatnim czasie znacznie wzrosło rozpowszechnienie gorączki denga (krwotocznej), której wzrost na przełomie 50 lat jest 30-krotny. Do innych chorób przenoszonych przez wektory zaliczmy m.in.: Gorączkę Zachodniego Nilu, chikungunye, odkleszczowe zapalenie mózgu czy boreliozę.

Realizowane w ramach Światowego Dnia Zdrowia 2014 działania zmierzają do tego, aby:

• rodziny mieszkające na obszarach najbardziej zagrożonych miały wiedzę jak należy się chronić przed tymi chorobami;
• władze odpowiedzialne za zdrowie pomagały ludziom w ochronie przed tymi zagrożeniami;
• podróżni mieli świadomość, kiedy istnieje konieczność ochrony i jakie środki profilaktyczne należy podjąć;
• władze w krajach, w których choroby przenoszone przez wektory stają się problemem zdrowotnym, pojęły kroki w celu ochrony ludności przed tymi chorobami.

 Na terenie powiatu raciborskiego najczęstszą chorobą wektorową jest borelioza. Tę trudną w leczeniu chorobę wywołują krętki wyrzucane do ludzkiego organizmu przez kleszcze. Statystyki pokazują, że na przestrzeni ostatnich 5 lat w Raciborzu na 100 tysięcy osób chorowało około 11 rocznie. W roku 2013, w skutek większej liczby osób poddających się badaniom, odnotowano aż 36 przypadków zachorowań na boreliozę. Największą zachorowalność na tę chorobę odnotowuje się w okresie od maja do sierpnia. W tym czasie żerują nimfy, czyli małe, trudne do zauważenia i bardzo agresywne formy rozwojowe kleszczy, które mają do 10-20 razy więcej krętków niż dojrzały kleszcz.

Kleszcze przenoszą także na człowieka wirusa wywołującego kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Jest to choroba, której nie da się leczyć przyczynowo, a wirus jest przenoszony w ciągu kilku pierwszych minut pobierania krwi przez kleszcza. Usunięcie pasożyta nie stanowi skutecznej ochrony przed zainfekowaniem wirusem. Zaleca się zatem zastosowanie szczepień profilaktycznych przeciwko KZM.

W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Raciborzu przypomina, iż najlepszym sposobem uniknięcia przykrych skutków chorób przenoszonych przez kleszcze jest stosowanie zasad zmniejszających prawdopodobieństwo ukąszenia i zakażenia. Należy zatem:

- wybierając się w miejsca szczególnie narażone na występowanie kleszczy nosić odpowiednią odzież zakrywającą jak najwięcej ciała,

- stosować środki odstraszające kleszcze i insekty,

- unikać wysokich traw, zarośli i poszycia lasu,

- zawsze po powrocie do domu z wycieczki w tereny zielone dokładnie obejrzeć swoje ciało,

- po zauważeniu pasożyta, pozbyć się go jak najszybciej (w trzeciej dobie od ukąszenia prawdopodobieństwo zachorowania na boreliozę wynosi prawie 100%!)– usuwamy go pęsetą, wyciągamy prosto, bez kręcenia, tak, żeby nie zgnieść pajęczaka;

- zaszczepić się przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny przypomina także osobom, które planują wyjazd w egzotyczne zakątki świata o konieczności odpowiedniego przygotowania do podróży. Zapobieganie chorobom tropikalnym przenoszonym przez komary (takim jak malaria, gorączka denga, Gorączka Zachodniego Nilu czy chikungunya) polega na starannej ochronie przed ukłuciami owadów. W tym celu konieczne jest: -  unikanie przebywania na zewnątrz pomieszczeń w porach największej aktywności komarów (poranek i wieczór),

-   stosowanie ubrań osłaniających części ciała narażone na ukąszenia (np. z długimi rękawami i nogawkami),

-   stosowanie mechanicznych barier przeciwko komarom w oknach i drzwiach (siatki na owady lub moskitiery), które zmniejszają ryzyko przedostania się owadów do domów, -  stosowanie dostępnych w sklepach preparatów odstraszających komary (repelenty, elektrofumigatory, lampy owadobójcze, itp.)

Wszelkich informacji na temat chorób wektorowych i sposobów ochrony przed nimi udzielają pracownicy Sekcji Epidemiologii Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Raciborzu. Konsultacje telefoniczne odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 15:00 w pod numerem telefonu (32) 459 41 48.