Światowy Dzień bez Tytoniu

31 maja 2014

WHO: Podnieśmy podatek akcyzowy

na wyroby tytoniowe

Światowy Dzień bez Tytoniu obchodzony jest każdego roku na całym świecie w dniu 31 maja. W tym dniu Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) stara się zwrócić uwagę opinii publicznej na kwestię zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych skutków palenia tytoniu, koncentrując się za każdym razem na wybranym aspekcie tego złożonego problemu. Jest to także bardzo dobra okazja by przypomnieć, że palenie tytoniu uznano za najważniejszy czynnik zagrożenia zdrowia i przedwczesnej umieralności na całym świecie, także w Polsce.

Według WHO epidemia palenia tytoniu zabija każdego roku 6 milionów ludzi, z czego około 600 000 to osoby niepalące, które zostały narażone na bierne palenie tytoniu. Jeśli nie będziemy działać, przed 2030 rokiem epidemia ta zabije ponad 8 milionów ludzi. Ponad 80% zgonów, którym można zapobiec nastąpi wśród ludzi żyjących w krajach o niskich i średnich dochodach. W 2014 roku w ramach obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu WHO i partnerzy wzywają kraje do podniesienia podatków na wyroby tytoniowe.        

Badania pokazują, że wyższe podatki są szczególnie skuteczne w ograniczaniu używania tytoniu wśród grup o niskich dochodach oraz w zapobieganiu rozpoczynania palenia wśród młodzieży. Podatek akcyzowy, który powoduje wzrost cen wyrobów tytoniowych o 10% zmniejsza konsumpcję tytoniu o około 4% w krajach o wysokich dochodach, i nawet o 8% w większości krajów o niskich i średnich dochodach. Podnoszenie podatków na wyroby tytoniowe skłania palaczy do porzucenia nałogu, zniechęca młodych ludzi do rozpoczęcia palenia oraz jest źródłem przychodów do budżetów państw.

Zgodnie z wytycznymi Ramowej Konwencji WHO o użyciu tytoniu (FCTC), kraje członkowskie powinny wdrażać politykę cenową na wyroby tytoniowe w celu zmniejszenia ich konsumpcji. W Polsce akcyza kwotowa w euro (podatek za 1000 papierosów) oraz cena papierosów są na jednym z najniższych poziomów w Unii Europejskiej.

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca znaczące i systematyczne podwyższanie podatków na wszystkie wyroby tytoniowe, w tym:

• skoncentrowanie działań na modelowaniu składnika kwotowego podatku akcyzowego zamiast podatku stanowiącego część procentową ceny, w celu zwiększenia dochodów budżetowych, a także nałożenie wysokiej opłaty minimalnej;

• znaczne zwiększenie podatku akcyzowego na wszystkie inne produkty tytoniowe, aby zachować efektywność wzrostu podatku na papierosy;

• zwiększenie podatku akcyzowego w celu zbliżenia opodatkowania (w euro akcyzy na 1000 papierosów) do poziomu w innych krajach członkowskich UE.

 Przy okazji obchodów Światowego Dnia bez Tytoniu Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Raciborzu pragnie przypomnieć, że dym tytoniowy zawiera 4000 różnych substancji chemicznych, w tym kilkaset toksycznych i co najmniej 50 o udowodnionym działaniu rakotwórczym. U palaczy pojawiają się trzy grupy chorobowe, które rzadko występują u osób niepalących tj. rak płuca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) oraz zawał serca przed 50 rokiem życia.

Jak wynika z ogólnopolskich badań ankietowych na temat postaw wobec palenia tytoniu przeprowadzonych przez TNS Polska dla Głównego Inspektoratu Sanitarnego w 2013 roku, do nałogowego (codziennego) palenia tytoniu przyznaje się 27% dorosłych Polaków. Pomimo pewnych pozytywnych zmian (poprawa o 2 punkty procentowe w stosunku do roku 2009) codziennie sięgają po papierosa miliony mieszkańców naszego kraju. Co roku kolejne rzesze młodych ludzi dołączają do grona palaczy – codziennie pali 14% chłopców i 10% dziewcząt w wieku 15-19 lat.

Negatywny wpływ substancji rakotwórczych na zdrowie dotyczy również tzw. palaczy biernych, czyli tych, którzy nigdy nie palili, a przebywają w środowisku zanieczyszczonym dymem tytoniowym. Palacze bierni wdychają te same trujące i rakotwórcze substancje, inna jest jedynie skala narażenia ich na zachorowanie. Bardzo niepokoi fakt, że choć 80 proc. osób dorosłych uważa, że bierne palenie może spowodować poważne choroby u osób niepalących, prawie 50 proc. palących dorosłych przyznaje, że pali w obecności dzieci. Oznacza to, że codziennie około 4 mln dzieci ma kontakt z dymem tytoniowym

Jedynym i najskuteczniejszym sposobem, aby ustrzec się przed chorobami odtytoniowymi jest rzucenie palenia. Obecnie uzależnienie od tytoniu traktowane jest jak choroba, którą trzeba leczyć. Jest wiele sposobów na uwolnienie się od uzależnienia: od silnej woli przez terapie farmakologiczne dostosowane indywidualnie dla każdego palacza, a także wsparcie psychologiczne. Pomocna w procesie rzucania palenia jest funkcjonująca przy Centrum Onkologii – Instytucie im. Marii Skłodowskiej-Curie, ogólnopolska Telefoniczna Poradnia Pomocy Palącym (tel : 801 108 108).